Деепричастие на -а/-ә, -ый/-и обозначает такое дей-ствие, которое происходит одновременно или параллельно с действием основного глагола. Это деепричастие обычно имеет двойную форму. Например: Без, шатлана-шат-лана, өйгә кайтып киттек. (Дословно: Радуясъ-радуясъ, мы пошли домой.)

Ашыга-ашыга килә; кычкыра-кычкыра еладым; җырлый-җырлый кайттык; сикерә-сикерә биеделәр; эшли-эшли арып беттегезме? елый-елый сораган; уйлый-уйлый уйлап тапкан; яши-яши белер.

Курка-курка ... (нишләдем?).

Ял итә-итә ... (нишләгән?).

Эзли-эзли ... (нишлибез?).

Көлә-көлә ... (нишли?).

Әзерләнә-әзерләнә ... (нишлә!).

Туктый-туктый ... (нишлисең?).

Карана-карана ... (нишлиләр?).

Ачулана-ачулана ... (нишләмә!).

Тырыша-тырыша

Саклана-саклана

Борыла-борыла

Ашыга-ашыга

Җыя-җыя

Үсә-үсә

Шатланып сөйләде; сагынып яшәдек; борчылып сорашкан; йөгереп килегез; эшләп үскәннәр; чабып кайтам; кабатлап әйттең; эзләп табачак.

Түкми-чәчми сөйли; борыла-сарыла сорый; абына-сөртенә йөгерә; бәйли-сүтә бәйләргә өйрәнә, ашамый-эчми булмый; тора-бара аңлар; сыза-боза язган; иелә-бәгелә елый; үлә-бетә яши.