И туган тел, и матур тел, әткәм-әнкәмнең теле!

Дөньяда күп нәрсә белдем син туган тел аркылы.

                     Габдулла Тукай.

 

  

 
 
 
 

 
 Главная / татарский язык изучающим / Нигматуллина Р.Р. (Содержание) / БИЛГЕЛЕ КИЛӘЧӘК ЗАМАН (БУДУЩЕЕ ОПРЕДЕЛЕННОЕ ВРЕМЯ)


 

Фигыль (Глагол).

 

БИЛГЕЛЕ КИЛӘЧӘК ЗАМАН

(БУДУЩЕЕ ОПРЕДЕЛЕННОЕ ВРЕМЯ)

Указывает на такое действие, в совершении которого говорящий твердо уверен, поэтому это время также назы-вают будущим категорическим.

Спрягаемая основа глагола будущего определенного вре­мени образуется от основы глагола при помощи аффиксов:

1) -ачак/-әчэк, если глагол оканчивается на соглас-ный. Например:

Шатлан!— Ул шатланачак. (Он будет радоваться.) Гаҗәплән! Ул гаҗәпләнәчәк. (Он удивится.)

2) -ячак/-ячәк, если глагол оканчивается на гласный. Например:

Дәвала! Ул дәвалаячак. (Он будет лечить.)

Хәтерлә!— Ул хәтерләячәк. (Он будет помнить.) Отрицательная форма глагола будущего определенного времени образуется от отрицательной основы глагола всегда при помощи -ячак/-ячәк. Например:

Ялганлама!Не обманывай.

Ул ялганламаячак.Он не будет обманывать.

Спряжение глаголов в будущем определенном времени

Утвердительная форма Отрицательная форм
Нишләячәк? Нишләмәячәк?
Мин язачакмын, Мин язмаячакмын,
киләчәкмен. килмәячәкмен.
Син язачаксың, Син язмаячаксың,
киләчәксең. килмәячәксең.
Ул язачак, киләчәк. Ул язмаячак, килмәячәк.
Без язачакбыз, киләчәкбез. Без язмаячакбыз, килмәячәкбез.
Сез язачаксыз, киләчәксез. Сез язмаячаксыз, килмәячәксез.
Алар язачаклар, Алар язмаячаклар,
киләчәкләр. килмәячәкләр.

163. Переведите. Объясните употребление аффиксов.

1) Ул үзе сөйләячәк. 2) Бу кеше тагын киләчәк. 3) Марат сезне дә чакырачак. 4) Авыру тиз терелмәячәк. 5) Әни тиз тынычланмаячак. 6) Эт бу ашны яратып ашаячак.

164. Напишите глаголы в будущем определенном времени.

Үрнәк: Эшлә! Ул эшләячәк. Ул эшләмәячәк.

Эшләт! Ул эшләтәчәк. Ул эшләтмәячәк.

1) Аңла!— Аңлат! 2) Аша!— Ашат! 3) Сөйлә!— Сөйләт!

165. Напишите глаголы в отрицательной форме. Үрнәк: Әти ачуланачак.Әти ачуланмаячак.

1) Игътибар белән тыңлаячаклар. 2) Тагын бер тапкыр аңлатачак. 3) Син ялгышачаксың. 4) Без үзебез сатып алачак­быз. 5) Сез иртәгә очрашачаксыз. 6) Мин аларга һәр көн шал­тыратачакмын .

166. Переведите. Найдите в предложениях подлежащее и сказуемое.

1) Дусларыгыз ял йортында ике атна булачаклармы? 2) Мин таныш түгел кешеләрдә яшәмәячәкмен. 3) Сезнең улы­гыз кайсы институтта укыячак? 4) Без туганнарыбызга һәрва­кыт ярдәм итәчәкбез. 5) Сез яңа туган оныгыгызга нинди исем бирәчәксез? 6) Син бу фатирда үзең генә яшәячәксеңме?

167. Допишите окончания.

1) Рөстәм бу юлы безгә дөресен сөйлә... . 2) Мин беләм, сез миңа начар киңәш бир... . 3) Абыйдан хат килгәч тә, мин сиңа шалтырат... . 4) Син быел нинди түгәрәкләргә языл... ? 5) Бү­ген дә идәнне мин ю... . 6) Кунакларны вокзалда үзебез кар­шыла... . 7) Лилиягә әти-әнисе матур тун сатып ал... .

168. Переведите.

1) Я буду учиться в Казанском университете. 2) В этом году мы будем изучать два иностранных языка. 3) Вы нам поможете? 4) На празднике будет много родителей. 5) На день рождения мне подарят компьютер. 6) Ты в какой школе будешь учиться? 7) Он вам ничего не скажет.

 

                                         << Предыдущая страница   ОГЛАВЛЕНИЕ  Следующая тема >>


   
Главная / татарский язык изучающим / Нигматуллина Р.Р. (Содержание) /  БИЛГЕЛЕ КИЛӘЧӘК ЗАМАН (БУДУЩЕЕ ОПРЕДЕЛЕННОЕ ВРЕМЯ)

© Сулейман Казанский.



Hosted by uCoz